İşçilere verilen elbise ücret Alına bilinirmi alınabilir mi?
İşverenler; yasalar, toplu veya bireysel iş sözleşmeleri veya kendi istekleri doğrultusunda işçilere iş elbisesi veya giyim yardımı adı altında çeşitli giyim eşyaları (takım elbise, ayakkabı, bot, çizme, tulum, önlük, palto,…
İŞVEREN SİZDEN ELBİSE PARASI ALIYORSA NE YAPMANIZ GEREKİYOR?
Elbise veya herhangi bir şekilde işçiden işveren malzeme parası alamaz. İş Sağlığı ve Borçlar Kanunu gereğince işveren işçiden elbise parası cihaz ve benzeri işle ilişki isim adı altında her ne olursa olsun işçiden bunun ücretini isteyemez. Burada işçi taşeron olarak çalışıyorsa asıl işverene bu durumu hazırladığımız örnek dilekçe ile asıl işverene yani ana firma, müşteri olarak tabir edilen firmadan bunu isteyebilirler. Asıl işveren alt işveren her ikisi de işçinin tüm haklarından sorumludur. Bu sorumluluklardan kaçamaz. İki firmanın yaptığı sözleşme işçiyi bağlamaz. İşçi sözleşmenin tarafı değildir şirketlerin karına da zararına da ortak değildir. Yasal olarak da işçi dava açtığı zaman her iki firmayı da dava etmek zorundadır. Aşağıda detaylı bir şekilde belirttiğimiz yazıda sizden herhangi bir para kesilmesi durumunda işçinin Maliye Bakanlığını arayarak şöyle şikâyet oluşturması gerekiyor:
Ben işverenle çalıştım işveren beni işten çıkarttı. İşten çıkartırken de çalışırken de elbise parası, malzeme parası ve cihaz parası kesildi. (Veyahut da ne kesilmiş ise sizden artık.) Benden bunun ücretini kesti bununla ilişkin tarafıma herhangi bir bordro vermedi. Fatura da tarafıma vermediler. Ayrıca bizden vergi adı altında ücret kesintisi yapıldı. Bununla ilişkin muhtasar beyannamesi bize verilmedi. Bordrolarda maliye bakanlığına bildirilenlerle aynı olmadığını düşünmekteyim. SGK ve vergi istisnasından yararlanmak için maaşımızı çeşitli kalemlere bölmektedir. Bu ve benzeri durumlarda re’sen dikkate alınacak huşularla birlikte firma hakkında detaylı inceleme yapılması talebinde bulunuyorum. Ayrıca kesilen cezanın %20’sini ödül olarak bana verilmesini talep ediyorum.
Bu şekilde Alo 189 Maliye Bakanlığına ihbar ve şikâyette bulunun.
Şikâyette bulunun ayrıca hazırladığımız örnek dilekçe ile savcılığa bunlar hakkında suç duyurusunda bulunup gerekli cezaları alsınlar. Şikâyete derken mutlaka her iki firmayı şikâyet edin. Ayrıca sürekli olarak ana firmayı yoğun mail, telefon görüşmeleri ile şikâyet edin ki yani alt işverenin yaptığı hileleri öğrensinler. Ana firmayı şikâyet ettiniz zaman ise ondan sonra kimse kolay kolay istediği gibi davranamaz.
...................................
İşverenlerin işçilerine verdikleri bu giyim eşyalarını satın aldıkları firmalara ödedikleri bedelleri bu firmaların 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu gereğince faturalarına dayanarak gider hesaplarına kaydetmekte ve bu faturalardaki katma değer vergilerini de indirim konusu yapmaktadırlar. Bu konuda herhangi bir sorun bulunmamaktadır.
İşçilere işin gereği demirbaş olarak verilen ve işçilerin işten ayrılmaları halinde geri alınan giyim eşyası 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 27/2.maddesi uyarınca gelir vergisinden istisnadır. Bunların işçilere verilmesi sırasında herhangi bir vergi kesintisi yapılmaması gerekir. Bu kapsamdaki giyim eşyasının sadece işyerinde giyilecek diye bir koşula bağlı olmaması gerekir kanısındayım. Örnek: Bir güvenlik görevlisine verilen üniformanın işyeri dışında da giyilmesi ya da bu kıyafetle dışarıda dolaşması istisnaya engel olmaz. İşçinin işyerinde çalışmaya devam ettiği sürece giymesi ve işten ayrılma durumunda bunları işverene teslim etmesi yeterlidir. Bu hususta işverenleri işçilerde elbise parası kesilmesi yasa dışıdır. Şayet işverenleri işçilerde elbise parası kesmesi durum işçiler 4440189 şikâyet etmeleri gerekmektedir. Elbise parasın kestiğini, fatura vermediklerini beyan etmesi ve ALO 170e şikayette bulunularak yapılmalıdır. Burada benden iş elbise ücreti kesildiğini, işyerinde teftiş yapılmasını, idari ceza uygulamasını talep ediyorum şeklinde şikayet ediniz. Şikâyet etmeniz durumunda firmalar ağır cezalar alabilirler. İŞKUR şikâyetlerinizi mutlaka “ben teftiş ve idari ceza uygulamasının talep ediyorum” şeklinde olmalı ve tüm şikâyetlerinizi mutlaka belirtiniz
Abdurrahmna KONYAR
İş ve Sosyal Güvenlik