İŞLERİNDE ÜCRET AYRICALIĞIM HUKUKİ BOYUTU

MAAŞ ZAMMI AYRIMCILIĞI

İşverenin, çalıştığı işçiler arasında ayrım yapmama yasağı ve işçilere, eşit davranma ilkesi doğrultusunda belirtilen kurallar çerçevesinde nasıl hareket etmesi gerektiğini İş Kanunu 5. Maddesinde açıkça belirtmiştir. İşverenin sınırsız yönetme hakkının mutlak olmadığını ve yönetme hakkının insan haklarının evrensel kurallarına uygun şekilde kısıtlanmasını öngören 5.madde, işçiler arasında işin yürütülmesinde veya sonlandırılmasında ayrım yapmama konusunu ve işverenin, işçilere karşı eşit işlem yapma borcunu kapsamaktadır.

Çalışma hayatında ise genellikle işverenin, işçisine karşı psikolojik baskı aracı olarak ciddi şekilde kullandığı maaş zammı uygulaması veya çalışma şartlarının diğer işçilere nazaran ağırlaştırılması durumu, işverenin eşit davranma ilkesine aykırılık olarak değerlendirilmektedir.

İşçinin, işverene karşı açmış olduğu örnek bir davada, işverenin kendisiyle aynı görevde çalışanlara göre düşük ücret ödenmesi, diğer çalışanlara ücret zammı yapılması fakat kendisine ücret zammı yapılmaması, vardiya düzeninin bulunmamasını öne sürerek iş sözleşmesini haklı nedenle feshetmiştir. İşçinin açmış olduğu haklı fesih nedeniyle kıdem tazminatı alacağı davasında yerel Mahkeme, açılan davayı reddetmiştir. İşçi, Yerel Mahkemenin kararını Temyiz etmiş ve Yargıtay şöyle karar almıştır. “İşçinin, davadaki iddiaları karşısında ücret zammına ilişkin yönetim kurulu kararının veya buna ilişkin dayanak belgeler getirilerek işyerinde ücret ve ücret artışları konusunda eşit işlem borcuna aykırı davranılıp davranılmadığının belirlenmesi gerektiği” vurgulanmıştır. Ayrıca işçi, iddialarını ispat bakımından işyeri kayıtlarına dayanılmakla işyerindeki vardiya düzenine ilişkin tüm belgeler getirilerek işçinin iddialarını karşılar şekilde işyerinde vardiyaya bağlı olarak tespit edilen çalışma saatlerinde düzensizlik bulunup bulunmadığı, işverence belirlenen vardiya saatlerine bağlı çalışmanın işçiye olumsuz yansımaları bu bağlamda haklı feshe sebep teşkil edecek çalışma saatlerinin söz konusu olup olmadığı belirlenerek iddialar hakkında değerlendirmede bulunmak gerektiğini vurgulamıştır.

İşverenin, tüm işçilere zam yapıp belirli bir işçi veya işçilere ayrımcılık yaparak zam yapmaması ve sonucunda da işçi veya işçilerin yapılan haksızlık karşısında morali bozulmaktadır. İşçinin, çalışma konsantrasyonu bozulmasıyla çöküntü içerisinde çalışma isteği kaybolmakta ve bozulan ruh haliyle kolayca istifa yazısı verebilmektedir. İşçinin işten istifa etmesi veya başka kötü niyetli sebeplerle, diğer işçilerden ayrı tutularak maaşına zam yapılmaması işverenin, işçi veya işçilere eşit işlem borcuna aykırı davranması ve ayrımcılık olarak görülmektedir. İşverenin, ayrımcılık yapması ve eşit işlem borcuna uymaması sebebiyle iş sözleşmesinin sonlandırılması konusunda işçiye, haklı bir neden teşkil edecektir. Yine işverenin, işçinin maaşının dışında çalışma düzeni ve iş şartları konusunda kasıtlı olarak diğer işçilerden farklı davranılması durumunda da işverenin işçiye karşı eşit işlem borcuna aykırılık olarak görülmekte ve yapılan davranıştan dolayı işçiye sözleşme fesih hakkı ve sözleşme feshinden dolayı tazminat hakkı doğmaktadır.

Eşit işlem borcuna aykırılık nedeniyle iş akdini fesheden işçi, iddiasını ispatla yükümlüdür. Ancak, işçi bir ihlalin varlığı ihtimalini güçlü bir biçimde gösteren bir durumu ortaya koyduğunda, işveren böyle bir ihlalin mevcut olmadığını ispat etmekle yükümlü olacaktır.

Hakkınızın yenmesini istemiyorsanız, hakkınızı arayınız ve sessiz kalmayınız. İşten çıkarılma korkusu ile çaresizlik yaratanlara karşı onurlu çalışma hakkınızı sonuna kadar savununuz. Aksi durumda ise ezilmiş ve özgüveni olmayan bir insan sınıfına dahil olacağınızı asla unutmayız Av.SUAT,y