Özel güvenlik Fazla mesai hesaplaması Fazla çalışma aylık değil haftalık çalışma saati üzerinden hesaplanır

63 üncü madde hükmüne göre denkleştirme esasının uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırkbeş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.

Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir.

Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat onbeş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.

Haftalık 45 saatin aşılmadığı ancak bir ay içerisindeki çalışmaların toplamı 4*45=180 veya 5*45=225 saatlik çalışma süresinin aşıldığı durumlarda işçinin fazla mesai hakkı doğacak mıdır ?

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 25.12.2014 tarih ve 2013/7238 E ve 2014/40353 K sy kararında bu konu tartışılmıştır. Karara konu olan olaylarda;

Davacı vekili; müvekkilinin davalı Sentez Sağlık Hizmetleri işyerine ait Özel Medikal Park Hastanesinde FGM Özel Güvenlik bünyesinde güvenlik elemanı olarak 01/11/2008-20/07/2011 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığını, aylık ücretlerinin düzensiz ve geç ödenmesi üzerine iş akdini feshetmek zorunda kaldığını, ödenmeyen çalışma ücreti bulunduğunu, resmi bayram ve genel tatillerde çalıştığını, fazla mesai yaptığını, ancak bu çalışmalar karşılığında haklarının ödenmediğini beyanla 2.500,00 TL kıdem tazminatı, 1.000,00 TL ihbar tazminatı, 1.000,00 TL ücret alacağı, 3.000,00 TL fazla mesai ücreti alacağı, 250,00 TL milli ve dini bayramlar ile genel tatil ücreti alacağı olmak üzere toplam 7.750,00 TL’nin davalıdan tahsilini talep etmiştir. guvenlik-gorevlisi-fazla-mesai

Davalı FMG Özel Güvelik ve Eğitim Hizmetleri A.Ş vekili; davacının 11/08/2008 tarihinde çalışmaya başladığını, ücret alacağı bulunmadığını, iş akdinin davacı tarafından haksız ve sebepsiz olarak feshedildiğini, haftada 45 saati aşan çalışmasının bulunmadığını, resmi bayram ve genel tatil günlerinde çalışmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir.

Diğer davalı Sentez Sağlık Hizmetleri A.Ş. vekili; davacı ile müvekkili şirket arasında işçi-işveren ilişkisi bulunmadığını, müvekkili şirketin güvenlik hizmetini aldığı diğer davalı şirketin bünyesinde ve yüklenici firmanın işçisi olarak çalışmış olduğunu, ayrıca iş akdinin davacı tarafça feshedildiğini, tüm yasal hakların ödendiğini savunarak davanın reddini talep etmiştir.

Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almış ve Hüküm süresi içinde davalılardan Sentez Sağlık Hizmetleri A.Ş. (Gaziantep Özel Medical Park Hastanesi) avukatı tarafından temyiz edilmiştir.

Dava dosyası için Tetkik Hakimi A. Okay tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelenip aşağıdaki tespitler yapılmıştır;

1- Taraf tanık anlatımları ve mahkemenin kabulüne göre davalı işyerinde haftada 4 gün 12 saat üzerinden çalışma yapıldığı ve 2 gün izin kullanıldığı anlaşılmaktadır. Günlük 12 saat çalışmadan 1,5 saat ara dinlenmesi düşüldüğünde günlük fiili çalışma süresi 10,5 saat olup haftalık çalışma 42 saattir. 42 saatlik haftalık çalışmada fazla mesai söz konusu olamaz. Fazla mesai, haftalık çalışmaya göre belirleneceğinden toplam aylık çalışma süresine göre fazla mesai hesabı hatalıdır. Buna göre davacının fazla mesai talebinin reddi gerekirken kabulü isabetsizdir.

2- Kayda dayanmayan fazla mesai ücretinden yerinde olmayan gerekçe ile takdiri indirim yapılmaması hatalıdır.

3- Hükmedilen miktarların net mi yoksa brüt mü olduğunun hükümde belirtilmemesinin infazda tereddüde yol açacağının düşünülmemesi de hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ

1- Haftalık 45 saati aşan çalışma fazla çalışma olarak kabul edilir.

2- Fazla çalışmanın hesabında haftalık çalışma süresi dikkate alınır, Aylık çalışma süresi değil

3- Fazla çalışma herhangi bir kayda dayanmıyorsa hakkaniyet indirimi yapılmalıdır

4- Hüküm verilirken alacakların net mi brüt mü olduğu açıkça belirtilmelidir.

 

Abdurrahman KONYAR 

 Özel güvenlik hukuk