Ücretli ve ücretsiz izin nedir?
Tüm çalışanların kafasını karıştıran ücretli ve ücretsiz izin türlerine artık açıklık getirme zamanı! Ücretli ve ücretsiz izni ayıran en büyük fark ücretli izinde işçi çalışmadığı dönemde dahi kendisine normal ücreti…
Ücretli izin türleri nelerdir?
Kanunda belirtilen ücretli izinleri izin türü, şartları ve süresi olarak listeledik. Aşağıda yer alan bu ücretli izinlerde işveren çalışmadığı bu günlerde ücret kesintisi yapamaz ve normal ücretlerini ödemek durumundadır.
İzin Türü Şartları Süresi
Yıllık Ücretli İzin Hakkı
İşyerinde işe başladığı günden itibaren, deneme süresi de içinde olmak üzere, en az bir yıl çalışmış olması halinde İşçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi, hizmet süresi; a) 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil) olanlara 14 günden, b) 5 yıldan fazla 15 yıldan az olanlara 20 günden, c) 15 yıl (dahil) ve daha fazla olanlara 26 günden az olamaz. Ancak 18 ve daha küçük yaştaki işçilerle 50 ve daha yukarı yaştaki işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Doğum İzni
Kadın işçinin hamileliğin 32. Haftasında çalışmaya devam etmesi halinde Doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta izin verilir. Çoğul gebelikte doğum öncesi 10 hafta olur. Doktor raporu ile işçinin 37. Haftaya çalışması veya erken doğum yapması halinde bakiye izin doğum sonrasına aktarılır.
Yarım Günlük Doğum İzni
Analık izninin bitiminden sonra kadın işçi ile 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde 1. doğumda 60 gün, 2. Doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise180 gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğumda bu süreler 30 gün uzar, engelli doğum olması halinde ise bu süreler 360 gün olarak uygulanır. Bu fıkradaki hükümlerden yararlanılan süre içinde süt izni uygulanmaz. Çalışılmayan Yarım günün ücreti İş-Kur tarafından ödenir.
Evlilik İzni İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi halinde 3 gün ücretli izin verilir
Babalık İzni İşçiye; eşinin doğum yapması halinde 5 gün ücretli izin verilir
Ölüm İzni İşçiye; anne veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün ücretli izin verilir
Engelli Çocuk Tedavisi İzni İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde Bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde 10 güne kadar ücretli izin verilir
Periyodik Kontrol İzni Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için 1 gün ücretli izin verilir
Süt İzni Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için Günde toplam 1.5 saat süt izni verilir
Yeni İş Arama İzni Bildirim süreleri içinde işveren, işçiye yeni bir iş bulması için İş arama izninin süresi günde 2 saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir
Evlat Edinme İzni 3 yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine Çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık hali izni kullandırılır
Ücretsiz izin türleri nelerdir?
"Ücretsiz İzin" tanımı ve nasıl kullanılacağı konusu iki madde dışında İş Kanunu'nda açıkça belirtilmemektedir. Aşağıda belirtilen ücretsiz izinler dışında diğer tüm ücretsiz izinler işveren ve işçinin rızasıyla kullanılmaktadır.
İzin Türü Şartları Süresi
Ücretsiz Doğum İzni 6 haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde 18 haftalık süreden sonra Kadın işçi, 6 aya kadar ücretsiz izin talep edebilir. Bu 6 aylık süre, yıllık izin hakkını etkilemez ve yıllık izinden düşülmez. Bu izin sürelerinde işverenin işçiye ücret ödeme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak gerekli koşulların oluşması halinde SGK tarafından sigortalıya iş göremezlik ödeneği ve emzirme ödeneği verilir
Doğum İzni Yıllık iznini iş yerinden uzakta bir yerde geçirmesi durumunda İşçi, yıllık izninde yolda geçireceği süre için eksra Yol İzni talep edebilir. Yol izni, işçinin bu hususu belgelemesi koşulu ile toplam dört güne kadar verilir