Asgari ücret görüşmeleri yaklaşırken, konuyla ilgili tartışmalar da yoğunlaştı.

Asgari ücret görüşmeleri yaklaşırken, konuyla ilgili tartışmalar da yoğunlaştı. Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, Cuma günü dördüncü enflasyon raporu açıklanırken gazetecilerin soruları üzerine çarpıcı açıklamalar yaptı.

Asgari ücret artışının iktisadi faaliyetin görece zayıfladığı dönemde geçişkenliğinin daha düşük olduğunu belirten Akçay, “Ücret dağılımında düşük vasıflı çalışanların ücretlerinin dağılımda zarar görmemesi için artışın enflasyona zarar vermeyeceğini öngörmek lazım" dedi. Diğer ücretlerdeki artışın asgari ücretin gerisinde kalacağın, öngörülerin düşük zamları gösterdiğini belirten Akçay, "Bu, enflasyon için olumlu. Şunu söylemekte fayda var: Bir noktada illa ki ileriye dönük endekslemeye geçmeliyiz. İleriye dönük endeksleme devreye girmek zorunda. Konjonktürün de uygun olduğu kanaatindeyim" dedi.

Enflasyon raporunda 2024 yılı enflasyon tahmini de revize edildi. Geçen yıl ekim ayında açıklanan Orta Vadeli Program’da (OVP) yüzde 33 öngörülen 2024 yılı enflasyonu, geçen yıl kasımda açıklanan enflasyon raporunda yüzde 36, mayıs ayında açıklanan enflasyon raporunda ise yüzde 38’e çıkartılmışken, cuma günü açıklanan raporda yüzde 44 olarak revize edildi.

“Hedef” enflasyon ile gerçekleşmesi beklenen enflasyon arasında geçen yıl açıklanan OVP’ye göre 11 puan fark oluşacak. 2024 yılında asgari ücret yüzde 49 oranında artırıldı. Hedef enflasyona göre artırılsaydı asgari ücret zammı yüzde 33’te kalacaktı.

2024 yılında uygulanan asgari ücret zammının 2023 yılında gerçekleşen yüzde 65 oranındaki enflasyonun altında kaldığını da hatırlamak gerekir.

ASGARİ ÜCRET PANDEMİ SONRASI AVRUPA GENELİNDE ARTTI

Türkiye’de asgari ücrete 2022 ve 2023 yıllarında enflasyonun üzerinde artışlar yapıldı. Benzer artışlar pandemi sonrasında tüm dünyada gerçekleşti.

Avrupa İstatistik Ofisi’nin (EUROSTAT) verilerine göre, pandemiden bu yana Avrupa Birliği (AB) üyesi ve aday ülkelerde asgari ücret ortalama yüzde 28 oranında arttı. Aynı dönemde Türkiye’de brüt asgari ücret yüzde 46 oranında artarak 390 eurodan 568 euroya yükseldi. 2019 yılında Türkiye Avrupa Birliği üyesi veya aday ülkeler arasında 7 ülkeden daha yüksek asgari ücret uyguluyordu. Türkiye’de asgari ücret 390 euro iken Makedonya’da 341, Karadağ’da 331, Sırbistan’da 308, Bulgaristan’da 286, Arnavutluk’ta 212, Ukrayna’da 140, Moldova’da 48 euro idi.

2024 yılına geldiğimizde de yine söz konusu 7 ülkedeki asgari ücret Türkiye’den daha düşük düzeyde bulunuyor. Ancak, Türkiye ile bu ülkelerdeki asgari ücret arasındaki fark artık daha az. Türkiye’deki yüzde 46 artışla 568 euroluk asgari ücrete karşılık, Moldova’da yüzde 444 oranında artışla 261 euroya yükseldi. Arnavutluk’ta yüzde 88 artışla 399, Sırbistan’da yüzde 76 artışla 542, Bulgaristan’da yüzde 67 artışla 477, Karadağ’da yüzde 61 artışla 533, Makedonya’da yüzde 56 artışla 533 euro oldu. Söz konusu 7 ülke arasında pandemi öncesine göre oransal olarak Türkiye’den az artış yaşanan tek ülke iki yıldır savaşta olan Ukrayna oldu. Bu ülkede asgari ücret pandemi öncesine göre sadece yüzde 32 oranında artarak 185 dolar oldu.

Asgari ücret pandemi öncesine göre Avrupa Birliği’nin genelinde arttı. Asgari ücrette dünya birincisi olan Lüksemburg’da bile asgari ücret pandemi öncesine göre yüzde 23 oranında artarak 2.090 eurodan 2.571 euroya çıktı.

AB’nin en büyük ekonomisine sahip Almanya’da yüzde 32 oranında artarak 1.561 eurodan 2.054 euroya yükseldi. Belçika, Hollanda ve İrlanda’da yüzde 30 oranında artarak sırasıyla 2.070, 2.134 ve 2.146 euro oldu.

2003 yılında Türkiye’de asgari ücret 189 euro iken 199 euro ile Türkiye’ye en yakın asgari ücrete sahip Polonya’da pandemi öncesinde 529 euro olan asgari ücret yüzde 89 oranında artarak 998 euroya yükseldi.

AB ülkelerinde pandemi öncesine göre oransal olarak en düşük artış yüzde 16 ile Fransa’da görüldü. Fransa’da 2019’da 1.521 euro olan asgari ücret 2024’te 1.767 euro oldu. ASGARİ ÜCRET 2024’TE NE KADAR ARTTI?

Asgari ücret 2024 yılında AB üyesi ve aday ülkelerde ortalama yüzde 8 oranında artış kaydetti. Karadağ ve Makedonya’da sabit kalırken, Moldova’da yüzde 31, Romanya ve Polonya’da yüzde 23, Türkiye, Hırvatistan ve Bulgaristan’da yüzde 20, Sırbistan’da yüzde 18 oranında arttı.

ASGARİ ÜCRET 21 YILDA TÜRKİYE’DE %201, ROMANYA’DA %944 arttı

Asgari ücretin 2003 yılından bu yana AB üyesi ve aday ülkelerdeki gelişimine bakıldığında da çarpıcı sonuçlar görülüyor. Asgari ücret söz konusu dönemde Türkiye’de yüzde 201 oranında artarak 189 eurodan 568 euroya geldi.

Söz konusu dönemde asgari ücret artışı Romanya’da yüzde 944 oldu. Bu ülkeyi yüzde 747 ile Bulgaristan, yüzde 642 ile Litvanya, yüzde 514 ile Letonya, yüzde 494’le Estonya, yüzde 459’la Slovakya, yüzde 401’le de Polonya izledi. Polonya hariç bu ülkelerin tamamı 2003 yılında asgari ücrette Türkiye’nin gerisinde yer alıyordu. Şu an söz konusu ülkelerin tamamı asgari ücrette Türkiye’nin önüne geçmiş bulunuyor.