GSS modeli de çöktü ‘53 TL’ çözümü çaresiz

2012 yılında 5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girmesi ile ikameti Türkiye’de bulunan herkes Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına alındı. Bu kanunla aile içindeki kişi başı geliri asgari ücretin üçte birinden fazla olan bütün yurttaşların GSS primi ödemesi zorunlu oldu. Binlerce insan “gelir testi”ne girmedi. Milyonlarca insan devlete borçlandı, sağlık hizmetinden faydalanamadı.

AKP, sistemin yürümesi için Tamamlayıcı Sağlık Sigortası’na yönelik teşvik için tebliğ yayımladı. Buna göre 25 yaşın altındakilerin prim borçları silindi, lise ve üniversite öğrencilerine mezuniyetten sonra 2 yıl süreyle prim ödemeden sağlık hizmetinden yararlanma olanağı sağlandı. Son verilere göre 4 milyon insanın işsiz olduğu

Türkiye’de insanlar, borçlarını ödemeleri için taksitlendirme ve borçları yapılandırma fırsatı sunulsa da ödemelerini yapamadı. İktidar, GSS primini ödeyemeyen 5 milyon kişiye son “çözümü” ise referandumdan hemen önce buldu. Bu çözüm afişlerle, “53 lira veren herkes sağlık hizmetlerinden yararlanabilecek” diye duyuruldu. Ancak iktidarın bu tutarı dört katına kadar arttırma yetkisine ilişkin bilgilendirme yapılmadı.

Primlerin toplanamadığı anlaşıldı

Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Prof. Dr. Raşit Tükel, yeni düzenleyemeye ilişkin, “Primlerin toplanamadığı anlaşıldı. Yeni yasayla GSS prim borçlarından kurtulmak için 12 aylık süre tanınıyor. İki türlü kurtulmak mümkün olacak: Ya güncellenen rakam üzerinden 12 ay içinde peşin veya taksitli ödeme yapılacak ya da gelir testine girip hane içinde kişi başına gelirin aylık 592,50 liranın altında olduğu kanıtlanacak” dedi. Tükel, “İşsizliğin rekor kırdığı, asgari ücretin açlık sınırının altında olduğu ülkemizde, yoksullukla boğuşan yurttaşların, aylık 53.33 lira olan prim ücretini öderler mi bilmiyorum. Ancak, Meclis’te kabul edildiği tarihten uygulanabilmesine kadar 6 sene geçen, yürürlüğe girdikten sonraki 5 sene boyunca da çalıştırılamayan GSS sisteminin, sağlık sisteminin bir finansman modeli olarak iflas ettiği, son yasal düzenlemeyle tescil edilmiş oldu. Halen yaklaşık 5 milyon kişinin 11,7 milyar lira GSS prim borcu görünüyor. Bu rakama gecikme faizi ve cezaları dâhil değil” diye konuştu.

Tükel, çalışmayan mevcut sistemin terk edilerek, ülkedeki tüm bireyleri kapsamı içine alan ve kimsenin cebinden ek para ödemek zorunda kalmadığı, finansmanı prim ödenerek değil, genel bütçeden sağlanan bir sosyal güvenlik sisteminin oluşturulması gerektiğinin altını çizdi.

Özgürlük ve Dayanışma Partisi de (ÖDP) yeni düzenlemeye tepki göstererek, bir açıklama yaptı. Açıklamada, “AKP, referandum öncesinde yapılan bu düzenlemeyi referandum için propaganda malzemesi olarak kullanmaya başladı. “Sağlık güvencesi olmayanlara’ müjde(!)”, AKP’nin yıllardır ‘Bütün vatandaşlarımızı sağlık sigortası kapsamına aldık’ diyerek yaptığı propagandanın yalan olduğunun itirafıdır. GSS primlerinin referandum öncesinde 53 TL’ye düşürülmesi de bütün nüfusun sağlık güvencesine kavuşmasını sağlamayacaktır. Sağlık, bütün yurttaşların hava gibi, su gibi doğuştan kazanılmış bir hakkıdır. Bu hakkımızın prim ödeme şartına bağlanmasına ve Referandum sürecinde oy toplamak için kullanılmasına izin vermeyelim.”