Maaşları düşük, izin ve mesai istiyorlar! Yüz binlerce kişiyi ilgilendiriyor...

 

 

Türkiye’de en zor koşullarda çalışan meslek gruplarından biri de market işçileri. Her gün açık olan marketlerde, aklınıza gelebilecek her işi yapan çalışanlar, günde 12 saatten fazla çalışıyorlar ama mesai ücreti almakta zorluk yaşıyorlar. Zaman zaman gün içinde mola dahi kullanamadıklarını anlatan çalışanlar, sosyal hayatlarının olması için çalışma saatlerinin düzenlenmesini ve haftalık/yıllık izinlerini kullanabilmeyi talep ediyor.

 

Düşük maaşla

 

Türkiye’de yerel marketlerde çalışan sayısı 100 bini buluyor. Çalışanların hepsi sigortalı. Ortalama maaşlar ise 3 bin lira. Buna yemek, ulaşım ve Asgari Geçim İndirimi (AGİ) de dahil. Tam da bu nedenle çalışanlar maaşlarının yaptıkları işe göre belirlenmesini talep ediyor. ‘Yeri geliyor mağazadaki tüm kolileri sırtımızda taşıyoruz’ diyen işçiler, “O kolilerin açılıp reyona yerleştirilmesi çok ağır bir iş. Kasada duran arkadaşlar da tüm gün ayakta duruyor. En azından bunun karşılığını alabilmeyi istiyoruz” diyor.

 

 

Pandemide korona olanlara kimsenin destek olmadığını vurgulayan 12 yıllık bir çalışan da “Hasta olan arkadaşlarımız ücretsiz izinlere çıkarıldılar” dedi. Bazı işverenlerin işten çıkarmak yerine kendilerine mobbing (psikolojik şiddet) uyguladığını belirten işçi, “Örneğin en uzak mağazaya gönderiyorlar. Yani yıldırmaya çalışıyorlar. İşten çıkarılanların da hiçbir hakları ödenmiyor. İşten atılan arkadaşlarımızın bir avukata gidip onun ücretine ödeyecek kadar parası bile olmuyor” dedi.

 

Haklar verilmiyor

Çalışanların en çok yakındığı konu ise mesai ücretleri. Konuyla ilgili çok fazla şikayet geldiğini belirten Tüm Market Çalışanları Derneği Başkanı Selami Uğur, “Çalışanların temel beklentileri arasında iş sağlığına uygun çalıştırılma, kendilerine mobbing uygulanmaması ve işten çıkarılırken haklarının verilmesi gibi talepleri bulunuyor. Maalesef bu sorunlarla sıkça karşılaşıyoruz. Derneğimiz işçilere avukat desteği sağlıyor” dedi.

İş yükü çoğaldı

Pandemiyle birlikte çalışanların farklı sorunlarla da karşılaştıklarını söyleyen Uğur, “Market işçileri, insanların en sık uğradığı yerlerden biri olan marketlerde çalıştıkları için işleri gereği çok fazla insanla temas halinde oldular. Bir yandan işlerini yapmaları bir yandan da kendilerini korumaları oldukça zor oldu bu dönemde. Firmalar da çalışanlarına pek destek olmadı. Aksine iş yükünün ağırlaşması çalışanları zor durumda bıraktı” diye konuştu.

 

 

4 dolmuş değişiyor

Market personelinin sürekli aynı mağazada çalışmadığını anlatan bir market çalışanı, “İşçiler farklı mağazalarda çalıştırılır. Hatta bazen evine çok uzak olan mağazaya gönderilir. Gidiş geliş 4 dolmuş degişen bile var. İlçeden ilçeye gönderiliyor ama işten çıkarılmamak için ses çıkarmıyorlar. Mağaza sayımı olduğunda ise tüm mağaza personeli sabah 07:30’da işe başlıyor. Akşamdan sabaha kadar mağaza sayımı ve düzeltilmesi yapılır ama çalışılan fazla saatlerin karşılığı alınmaz” dedi.

Kaba davranıyorlar

Kendilerine işverenlerin yanı sıra zaman zaman müşterilerin de kaba davrandığını belirten çalışan, “Alamadığımız mesailer, çalışma şartlarımızın ağır olması ve yeri geldiğinde haftalık izinlerimizi bile kullanamıyor olmamız bizim en büyük sorunlarımız arasında. Pandemiden önce de sorunlarımız vardı ama pandemiyle iki katına çıktı. Hem şirketlerin baskılarıyla hem de koronayla mücadele ediyoruz” diye konuştu.