Diyarbakır'da 16 gazeteci tutuklandı: Gerekçe, haber içeriği ve dili, yayın politikası

Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüttüğü soruşturma kapsamında 8 Haziran'da gözaltına alınan 20'si gazeteci 22 kişiden 16 gazeteci tutuklandı. Nöbetçi Sulh Mahkemesi’ne sevk edilen JİNNEWS Müdürü Safiye Alagaş, DFG Eşbaşkanı Serdar Altan, MA Editörü Aziz Oruç, Xwebûn Yazıişleri Müdürü Mehmet Ali Ertaş,  Zeynel Abidin Bulut, Ömer Çelik, Mazlum Doğan Güler, İbrahim Koyuncu, Neşe Toprak, Elif Üngür, Abdurrahman Öncü, Suat Doğuhan, Remziye Temel, Ramazan Geciken, Lezgin Akdeniz ve Mehmet Şahin tutuklandı. Gazeteci Esmer Tunç, Mehmet Yalçın, Kadir Bayram, Feynaz Koçuk, İhsan Ergülen ve Gülşen Koçuk adli kontrolle serbest bırakıldı.

Adliye önünde bekleyen gazeteciler ve aileler kararı “Özgür basın susturulamaz”, “Direne direne kazanacağız” ve “Bexwedan Jiyan e” sloganlarıyla protesto etti.

16 GAZETECİ TUTUKLANDI

8 gündür gözaltında tutulan gazeteciler dün adliyeye sevk edilmişti. Gazetecilerden Abdurrahman Öncü, Aziz Oruç, Elif Üngür, İbrahim Koyuncu, Lezgin Akdeniz, Mazlum Doğan Güler, Mehmet Ali Ertaş, Mehmet Şahin, Neşe Toprak, Ömer Çelik, Ramazan Geciken, Remziye Temel, Safiye Alagaş, Serdar Altan, Suat Doğuhan ve Zeynel Abidin Bulut “terör örgüt- üyesi olmak” iddiasıyla tutuklandı. Gazeteciler Esmer Tunç, Mehmet Yalçın, Kadir Bayram, basın çalışanı Feynaz Koçuk ve yurttaşlardan İhsan Ergülen ise, adli kontrol tedbirleriyle serbest bırakıldı.
 
MA'dan Müjdat Can'ın haberine göre kısıtlılık kararının devam ettiği dosyanın, Diyarbakır’da HDP Gençlik Meclisi üyesi 12 kişinin tutuklanmasına neden olan soruşturmada ifade veren Keziban Kuday isimli kişinin verdiği ifadelerle oluşturulduğu öğrenildi. Keziban Kuday'ın, gazetecilerin çalıştığı kurumların Kürt televizyonlarına program yaptığı, örgüt yöneticilerinin röportajlarının talimat olarak kabul edildiği ve bu yönde gündem oluşturulduğu yönündeki ifadelerinin soruşturmaya gerekçe yapıldığı dosyada, 2009-2022 arası dönemde, yürütülen soruşturmayla alakası olmayan ancak başka davalardan ifade veren gizli ve açık tanıkların ifadeleri de yer aldı. Aynı zamanda bu güne kadar Kürt basın, siyaset, kültür ve kadın çalışmalarında yer alan binlerce kişi hakkında ifadesi bulunan Ezel ve Firar isimli gizli tanıkların genel ifadeleri de dosyaya konuldu. Kürt basının “KCK” basını olarak genel ifadelerle tanımlanmaya çalışıldığı soruşturma dosyasında, gazeteciler bu genel ifadelerle oluşturulan şemaya oturtulmaya çalışılıyor. 

SAVCI HABER İÇERİĞİNE GİRDİ

Gazetecilerin, KCK yöneticilerinin verdiği röportajları “talimat” olarak kabul edip buna göre program yaptıkları öne sürülürken, 2009’da “KCK” adı altında gazetecilere yapılan operasyonda kullanılan “savaş uçaklarının kalkışının haber yapılması” da suçlama olarak dosyada yer alıyor.

Gazeteciler savcılıkta, yaptığı programların içeriğine ilişkin sorgulandı. Savcı, gazetecilere, "üretilen haber içerikleri, yayın politikası ve haberlerin diline" odaklanan sorular sorarken, kameramanlık yapan gazetecilere ise çalıştıkları şirketler ve ne tür programlar çektiklerine dair sorular yöneltti.

NUDEM DURAK SORUSU

Dün savcılık ifadesi alınan gazeteci Elif Üngür’e Roger Waters’ın başlattığı Pete Townshend, Robert Plant, Peter Gabriel ve Brian May gibi ünlü kişilerin destek verdiği Kürt sanatçı Nûdem Durak için başlatılan özgürlük kampanyasına ilişkin program yapması suçlamalar arasında bulunuyor. Yine Üngür’e, yaptığı öne sürülen bir programda, Suriye Kürtlerinin yaşadığı Kamışlo’nun görüntülerde görünmesi “YPG” bölgesi denilerek suç isnadı olarak yöneltildi.

ADALET NÖBETİ SUÇLAMASI

JINNEWS editörü Gülşen Koçuk’a, ailelerin cezaevindeki hasta tutukluların durumuna dikkat çekmek amacıyla başlattığı Adalet Nöbeti eylemini takip edip etmediği soruldu.

TELEFON GÖRÜŞMELERİ

Gazeteci Lezgin Akdeniz’e, haber kaynaklarıyla yaptığı telefon görüşmeleri ve 90’lı yıllarda JİTEM tarafından kaybedilen ailelere ilişkin yapılan program; gazeteci Mehmet Ali Ertaş’a ise yaptığı “Çavdêrî” programı soruldu.

PROGRAMLAR SUÇLAMA YAPILDI

Gazeteci Ömer Çelik’e, “Amed’den Bakış” programında tecrit, asimilasyon, Kürtçeye yönelik saldırıları konularını işlemesi soruldu. 

Reklam

Gazetecilere savcılıkta bu sorular sorulurken, tutuklama kararı veren Sulh Ceza Hakimliği de kararını Keziban Kuday’ın ifadeleri doğrultusunda oluşturdu. Tutuklama gerekçesinde ise gazetecilerin, “Türk Ordusunun hareket tarzından örgütü haberdar ettiği, örgütün cebir şiddet eylemelerini övdüğü, özendirdiği” öne sürüldü. Tutuklama gerekçesinde gazetecilerin KCK yöneticilerinin röportaj görünümü adı altında örgüt üyelerine talimat verdiği ve gazetecilerin de bu konuları gündemleştirdiği iddia edildi.

"BAŞARAMAYACAKSINIZ"

Fotoğraf: MA

ADLİYE ÖNÜNDE AÇIKLAMA

Tutulma kararları sabaha karşı verildi. Saatlerce adliye önünde bekleyen gazeteciler ve aileler tutuklama kararını protesto edildi. DFG Eşbaşkanı Dicle Müftüoğlu, bir kez daha hukuksuzlukla karşı karşıya kaldıklarını ifade etti. 16 meslektaşlarının sadece gazetecilik faaliyetlerinden kaynaklı tutuklandığını belirten Müftüoğlu, "90'lı yıllardan bu yana denediğiniz tüm yöntemlerle başaramadınız. Bu operasyonlarla da başaramayacaksınız. Kopyala-yapıştır kararlarla meslektaşlarımızı özgürlüklerinden alıkoymayı başaramayacaksınız. Bu kararı kabul etmediğimiz gibi arkadaşlarımız serbest bırakılana kadar eylemlere devam edeceğiz" dedi.

AVUKAT ÖZDEMİR: YANDAŞ MEDYADA ÇIKAN İÇERİKLERİN AYNISI

Gazetecilerin avukatlarından Mehdi Özdemir Evrensel'e konuştu. Gözaltına alınanların iki ayrı röportajdan dolayı gözaltına alındığını ifade ederek “Dün ifade işleminde savcılığın sormuş olduğu sorular, müvekillerin gazetecilik faaliyetleri, kameraman olarak görev yapan bir basın çalışanının yapmış olduğu program içeriği ve yaptıkları haber üzerindendi” dedi.

Fotoğraf: MA

Asimilasyon, Kürt kimliğine yönelik saldırılar, Kürt Sorunu gibi haber içeriklerinin, örgütsel faaliyete yönelik bir çalışmaymış gibi değerlendirildiğini belirten Av. Özdemir “Aslında örgüt üyeliğine dayanak iddiasıyla bunun üzerinden ifadeler şekillendi. Hem savcılık ifadesi hem de sorgu hakimliğinde yapılan işlemler sırasında öğrendiğimiz kadarıyla TRT haber ya da diğer yandaş medyada çıkan haber içeriklerinin birebir aynısı olduğu görülmekte” dedi.

"HİÇ KİMSE MESLEKİ FAALİYETLERİNDEN DOLAYI YARGILANAMAZ"

“Gazetecilerin yaptıkları haber ve program, programda yapılan konuşma, katılan konuğun yapmış olduğu yorum; örgütsel faaliyetin bir parçası olarak değerlendirilerek gazetecilik faaliyeti suçmuş gibi yandaş medyanın da yaptığı aynı haberler üzerinden örgüt üyeliği suçu oluşturuldu.” diyen Özdemir şöyle devam etti: “Örgütsel faaliyetlerde bulunduklarına, bir örgütle ilişki içerisinde olduklarına, bu yapmış oldukları haberin talimatla yapıldığına, gazetecilik faaliyetlerini örgütsel faaliyet olarak yürüttüklerine ilişkin herhangi bir delil yok. Mevcut delil; yapılan haber içerikleri. Haber içeriklerinden başka dosyada herhangi bir şey yok.”

Bunun toplumun haber alma özgürlüğü, gazetecilik meslek kuralları kapsamında kamu yararı ilkesi gereğince bir gazetecinin yürütmesi gereken basın faaliyeti olduğu aktaran Özdemir “Mesleki faaliyetlerinden ötürü hiç kimse örgütsel bir suçlamayla yargılanamaz. Gazetecilik faaliyetlerinde bulundukları için tutuklanan gazetecilerin bir an önce serbest bırakılması gerekir.” dedi.

DFG: ARKADAŞLARIMIZIN KALEMLERİNİ YERDE BIRAKMAYACAĞIZ

Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) ile Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu (MKGP) da bugün öğle saatlerinde gazetecilerin tutuklamasını protesto etti.

Fotoğraf: MA

Açıklamada ilk olarak konuşan MA Editörü Fahrettin Kılıç, "Bizler tutuklanan arkadaşlarımızın kalemlerini yerde bırakmayacağız" dedi. DFG Eşbaşkanı Dicle Müftüoğlu, Özgür Basın geleneğinin 90’lı yıllardan bu yana gerçekleri halka ulaştırmak için mücadele etiğini belirterek, "Yeri geldi sokakta katledildiler, yeri geldi işyerleri bombalandı. Yeri geldi gazetecilerin kapısına kilit vuruldu. Evet, saldırıların ve baskıların rengi değişti ama özü değişmedi. Dün bizi sokak ortasında katletmeye çalışanlar bugün gözaltına alıp tutukluyor" şeklinde konuştu.